به نقل از «ایسنا»

پرده برداری از یادمان شهدای مشروطه

تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۵۴۰۹۲

ایسنا/گیلان ۱۲بهمن ماه، سالروز اعدام مشروطه خواهان گیلانی توسط روسیه تزاری است. ۴تن از مجاهدان در دادگاه فرمایشی اعدام و در یک گور دفن شدند. حدود ۹۰سال طول کشید تا بنای یادبودی برای این شهدا ساخته شود.

در خیابان پرستار رشت، پشت بیمارستان پورسینا، بنای یادمانی قرار دارد که براساس الگوی گنبد ایرانی طراحی شده و انگار یک گنبد ۴ پاره به یاد ۴شهید، تکه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر ستون مشکی در وسط هلال های مقبره، نوشته ای بدین مضمون حک شده است؛

 سرفرازان ایران زمین، فرزندان دلاور گیلان

صالح خان مژدهی

کاظم خان کمیسر

یوسف خان جوبنه ای

عبدالعزیز شریعتمدار کرگانرودی

به هنگام یورش اشغالگران بیگانه به سرزمین ایران در بهمن ماه ۱۲۹۰ خورشیدی، صفر ۱۳۳۰قمری در این مکان به شهادت رسیدند و به خاک میهن پیوستند.

 روزگاری این مکان معروف به قطعه شهیدان بود، قطعه به جامانده از صحرای ناصریه که یادآور روزی است که فرمانده روسیه تزاری، صدای مشروطه خواهان گیلان را خفه کرد و برای ایجاد رعب، ۴ تن از فرماندهان نیروهای مردمی- که در مقابل یورش روسیه تزاری به رشت و انزلی مقاومت کرده بودند- در ملا عام اعدام نمود و در یک گور دسته جمعی دفن کرد و بر رویشان شفته آهک ریخت.

به گفته مورخان، پس از استبداد صغیر، تازه تهران با تلاش مشروطه خواهان گیلانی و بختیاری فتح شده و مجلس دوم  شکل گرفته بود. اما خزانه کشور خالی و اوضاع متشنج بود. با ورود شوستر آمریکایی برای سامان دادن به اوضاع مالی، سهم خواهی های روس و انگلیس آغاز می شود و تهدید بر تجزیه ایران قوت بیشتری می گیرد و روس و انگلیس برای اخراج رقیب، اولتیاماتوم می دهند. انجمن ایالتی گیلان خواستار رد اولتیماتوم می شود. اما نتیجه اش شوم بود و در زمستان سال۱۲۹۰ سواره نظام روس در خیابان های رشت به جان مردم می افتد.

آزادیخواهان تالش به زعامت ملا عبدالعزیزکرگانرودی، مسلحانه به رشت آمده و با  انجمن ایالتی رشت همپا می شوند. با رفتن شوستر، روسیه که همیشه خیال تصرف شمال ایران را داشت، به یکباره بر رشت، تبریز و انزلی تاخت و سران انجمن ایالتی و ولایتی گیلان دستگیر شدند.

قتل و کشتار، ره آورد یورش روس ها بود که بر تمام شهر مسلط شده بودند. از مشروطه خواهان برخی زندانی و برخی فراری شدند. اما محل اختفای برخی لو می رود؛ افرادی که محل اختفای آنان را به سفارت روس اطلاع دادند؛ شریعت زاده ی رفیع، محمد زاده قنسولی(کسمایی) و مدبر الممالک بودند.

به سران زندانی تکلیف شد تا اعتراف نامه ای بنویسند که ایشان مسبب تیراندازی و خونریزی در شهر بوده اند و عملیات نیروهای روس جنبه دفاعی داشته و آزادی سران مذکور منوط به این اعتراف نامه است.

«صالح خان مژدهی» در آن زمان، ریاست ژاندارمری رشت را برعهده داشت و «یوسف خان جوبنه» معاون نظمیه بود و در عمل وظیفه حفظ امنیت شهروندان را بر عهده داشتند.

با نپذیرفتن اعتراف نامه، روس ها دادگاهی فرمایشی تشکیل داده و با شهادت افرادی که در میان مردم خوشنام نبوده و با کنسول روس مراوده داشتند، افراد مذکور محکوم به اعدام می شوند.

درست پیش از ظهر ۱۲بهمن ماه ۱۲۹۰  قزاق های روس، نامبردگان را با یک عراده توپ به صحرای ناصریه می آورند و۴ تن آزادیخواه به دار آویخته می شوند و برای خواباندن اغتشاش، بلافاصله بعد از اعدام پای دارشان، گودالی کنده شد و بر گور کشته شدگان شفته ی آهک می ریزند، تا محل دفن هم پنهان بماند.

آن روز، آزادی خواهان تنها توانستند محل اعدام را نشانه گذاری کنند، شاید روزگار فرصتی دهد تا برای ایشان بنای یادبودی بسازند.

سالها گذشت و صحرای ناصریه با فروش بلیت تئاتر توسط آزادیخواهان از مالک شرکت تومانیاس خریداری شد تا بیمارستان ملی (بعدها بنام پورسینا نامگذاری شد) بسازند. همان زمان قطعه شهدا، صاحب آرامگاهی گلی شد. سال ها گذشت ولی کسی نمی دانست صاحب مزار کیست.

با انقراض روسیه تزاری، سیمون سالاریدزه، یک معلم روسی و از رجال گرجستان با درج اعلامیه ای از مردم رشت خواست تا در صحرای ناصریه گردهم آمده و برای یادبود ۴ شهید راه آزادی، یادبودی برگزار گردد.

آن‌روز دور تا دور میدان شهیدگاه، پر بود از کودکان دبستانی پرچم بدست که به افتخار شهیدانی که توسط روسیه تزاری کشته شده بودند، جمع شده بودند.

بعدها و در سال ۱۳۲۷ خورشیدی، حسن شکر الله زاده (رادپور) رئیس بیمارستان پورسینا، بنا به دستور دولت وقت برای ساخت بنای یادبود شهدای راه آزادی، دستور می دهد مقبره ای دو ستونه به یاد شهدا در گوشه بیمارستان و محل شهادت ایجاد نمایند. ستونی که در تهران تراشیده و به رشت رسید. روی ستون نوشته شده بود: « اینجا مزار نیک مردانی است که در راه وطن جان داده اند» تنها در آن روز بود که از اعدام شدگان رفع اتهام شد. ۲۷اسفند ۱۳۲۸ استاندار وقت گیلان از مردم خواست برای افتتاح مزار شهیدان ناصریه در بیمارستان پورسینا گردهم آیند. یک دقیقه سکوت و پرده برداری از یادمان شهدایی که در بخش عفونی بیمارستان پورسینا آرمیده بودند.

در سال ۱۳۷۹، اعضای نخستین دور شورای رشت، یک روز قبل از سالروز مشروطه (۱۳/۵/۱۳۷۹) در بیمارستان پورسینا حاضر شده و دسته گلی از سوی اعضای شورا تقدیم شهدای راه آزادی می شود. خاطره قهرمانان ملی پس از ۵۲ سال زنده می شود. در آن دیدار، سروش اکبرزاده، رئیس کمیسیون فرهنگی شورا به دکتر بهبودی، رئیس وقت بیمارستان پورسینا، پیشنهاد می دهد قطعه مذکور به شهرداری رشت فروخته شده و از حیاط بیمارستان خارج شود.

اکبرزاده ، پیرامون چگونگی خروج بخش شهیدگاه از محوطه بیمارستان، می گوید: آن زمان مهندس مهدی متقالچی، یکی از گیلانیان مقیم اروپا، ۴دستگاه ماشین لباسشویی ویژه بیمارستانی برای پورسینا خرید تا شهرداری بتواند قطعه مذکور را از حیاط بیمارستان خارج و به فضای شهری اضافه کند.

المانی هم توسط مهندس کاظم دلشاد، برگرفته از الگوی گنبدهای ایرانی طراحی و ساخته شد. تمام ۱۱میلیون هزینه ساخت یادمان شد و محوطه سازی را نیز مهندس متقالچی پرداخت کرد.

از سال ۱۳۸۰  شهروندان می توانند هر زمان که بخواهند به زیارت شهدا ی راه آزادی بروند.

منابع:

ماهنامه گیله وا شماره های ۵۸،

گیلان در جنبش مشروطه، ابراهیم فخرایی

نامها و نامدارهای گیلان، جهانگیر سرتیپ پور

بیمارستانهای رشت، دکتر حسن تائب

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی شهدای مشروطه روسيه اعدام رشت بیمارستان پورسینای رشت استانی اجتماعی استانی اقتصادی دهه فجر استانی شهرستانها بیمارستان پورسینا مشروطه خواهان روسیه تزاری راه آزادی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۵۴۰۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح دستگاه MRI بیمارستان رازی رشت، به زودی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای گیلان ؛ دکتر محمدتقی آشوبی گفت: با تلاش‎ها و پیگیری‎های دانشگاه علوم پزشکی گیلان، یک دستگاه MRI به ارزش ۵۰ میلیارد تومان از سوی سازمان بهداشت جهانی در اختیار مرکز آموزشی درمانی رازی رشت قرار گرفت که در این مرکز درمانی نصب و امتحان شد و به زودی برای خدمات رسانی به بیماران به بهره برداری خواهد رسید.

وی با بیان اینکه مرکز آموزشی درمانی رازی رشت دومین مرکز درمانی پرتردد شهر رشت به ‎لحاظ تعداد بیماران مراجعه کننده و کادر آموزشی و درمانی است، افزود: سالانه دست کم بین ۵۰۰ تا هزار بیمار برای انجام MRI از این مرکز درمانی به دیگر مراکز آموزشی درمانی رشت و یا بخش خصوصی مراجعه و دوباره برای ادامه درمان به این مرکز بازمی گردند که این امر موجب زحمت بیمار و خانواده اش و همچنین صرف هزینه و وقت می‌شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه توزیع عادلانه امکانات و تجهیزات تشخیصی و درمانی از اهداف مدیران و مسئولان این دانشگاه است، گفت: بیمارستان رازی رشت یک مرکز آموزشی درمانی برای بیماری‌های ارولوژی، ریه، کبد، گوارش، کلیه، بیماری‌های عفونی، پیوند کلیه، پوست، جراحی عروق، روماتولوژی، هماتولوژی، غدد، توراکس تالاسمی، اورژانس، هموفیلی و دیگر بیماری‌ها است که به رغم ارائه خدمات سلامت محور به مردم، از برخی تجهیزات نظیر MRI محروم بود.

مرکز آموزشی درمانی رازی رشت ۷۴ سال پیش تأسیس شد.